"Co drzemie w historii...?" 7 luty

Stos próżności Savonaroli 07.02.1497

Na wezwanie dominikanina Girolama Savenaroli na Piazza Della Signoria we Florencji, w ostatni dniu karnawału zapłonął tzw. stos próżności. Ogień strawił przyniesione przez mieszkańców maski karnawałowe, błazeńskie przebrania, kosmetyki, zwierciadła, instrumenty muzyczne oraz frywolne książki i nieskromne obrazy. Zdaniem Savenaroli wszystkie te przedmioty obrażały moralność. Zakonnik w płomiennych kazaniach walczył o nią od lat i zyskał poparcie zarówno ludu jak i wielu możnych. Savonarola jako heretyk i schizmatyk został wraz z dwójką swoich wyznawców powieszony, a później spalony na stosie. 

Szwajcarki mają głos 07/02.1971

Szwajcarzy opowiadają się w referendum za przyznaniem kobietom prawa głosu w wyborach federalnych - trudno uwierzyć, że stało się to dopiero w 1971 r. Walka kobiet o prawa wyborcze trwała od Wielkiej Rewolucji Francuskiej, a rozgorzała na dobre w drugiej połowie XIX wieku. Pionierem równouprawnienia była Polska - już 28 listopada 1918 r., Piłsudski wydał dekret o ordynacji wyborczej Polek. W tym samym 1918 r., prawo wyborcze uzyskały Niemki i Austriaczki. Natomiast Brytyjki musiały poczekać aż do 1928 r. 

"Co drzemie w historii...?" 6 luty

Obrady Okrągłego Stołu 06.02.1989

W Sali Kolumnowej Pałacu Namiestnikowskiego (dziś Prezydenckiego) rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu. W inaugurującym posiedzeniu udział wzięło 58 osób: przedstawiciele strony solidarnościowo - opozycyjnej z Lechem Wałęsą na czele, delegacja partyjno - rządowa, której przewodniczył Czesław Kiszczak, oraz obserwatorzy Kościoła. Właściwe obrady toczyły się przy "stolikach" ds. gospodarki i polityki społecznej, reform politycznych i pluralizmu związkowego oraz wielu "pod stolikach". 5 kwietnia podpisane zostały porozumienia, które zapoczątkowały zmianę ustroju w Polsce. "nikt tu nikogo nie pokonał ani nie chciał pokonać" - mówił Lech Wałęsa. Pierwsze częściowo wolne wybory odbyły się 4 i 18 czerwca 1989 r., i okazały się miażdżącym zwycięstwem opozycji.  

"Co drzemie w historii...?" 5 luty

Wypadek króla Leszczyńskiego 05.02.1766

W swoim pałacu w Luneville w Lotaryngii dobiegający dziewięćdziesiątki Stanisław Leszczyński, książę Lotaryngii i były król Polski, podszedł zbyt blisko do kominka i zapaliło się na nim ubranie. Księcia ugasili zaalarmowani jego krzykiem służący, których w chwili wypadku nie było w salonie. Oparzenia okazały się rozległe i przez następne 18 dni medycy walczyli o jego życie. Po długiej agonii Leszczyński zmarł 23 lutego. Był najdłużej żyjącym polskim królem, na tronie zasiadał dwukrotnie - w latach 1704 - 1709 (przy poparciu szwedzkim) i 1733 - 1736 (przy poparciu francuskim). Był teściem króla Francji Ludwika XV, który poślubił jego córkę Marię. 

Budujemy COP 05.02.1937

Rząd premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego podjął decyzję o budowie Centralnego Okręgu Przemysłowego, którego pomysłodawcą był minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski. COP miał powstać w częściach województw lwowskiego, krakowskiego, lubelskiego i kieleckiego, na 15 % powierzchni kraju zamieszkanej przez 6 mln ludzi i w rejonie oddalonym od granic Niemcami i ZSRR, a z dostępem do surowców i naturalnie ochranianym przez rzeki. Do września 1939 r., powstało 51 zakładów (m.in. w Stalowej Woli, Lublinie, Rzeszowie, Radomiu i Dębicy), a w nich 110 tys. miejsc pracy. 

"Co drzemie w historii...?" 4 luty

Skok krawca - wynalazcy 04.02.1912

Punktualnie o godz. 8.22 z balustrady najwyższego tarasu wieży Eiffla (57 m nad ziemią) skoczył Franz Reichelt, 33 - letni krawiec - wynalazca. Ubrany był w kostium, który prasa określiła jako "trochę obszerniejszy płaszcz". Tłum z przerażeniem zobaczył, jak po bezwładnym locie śmiałek uderza o ziemię i ginie na miejscu. Reichelt pracował nad wynalezieniem kostiumu dla lotników mającego ratować im życie w przypadku nagłej konieczności opuszczenia samolotu. Pozwolenie na skok uzyskał, bo poinformował władzę miejskie, że z wieży zamierza zrzucić manekiny. Gdy oświadczył, że sam skoczy, znajomi bezskutecznie próbowali go odwieść od tego pomysłu. Po upadku miał zmiażdżoną rękę i nogę, roztrzaskaną czaszkę i złamany kręgosłup. Odniósł także mnóstwo obrażeń wewnętrznych. 

"Co drzemie w historii...?" 3 luty

Wysadzenie synagogi 03.02.1939

W Budapeszcie wyleciała w powietrze Wielka Synagoga, największa budowla sakralna Żydów w przedwojennej Europie. Dewastacji dokonali strzałokrzyżowcy, bojówkarze skrajnie nacjonalistycznej i antysemickiej partii Ferenca Szalasiego. Wielka Synagoga została wybudowana w Peszcie, wschodniej części miasta, w latach 1854 - 1859 według projektu austriackiego architekta Ludwika Forstera. Mogła pomieścić 1492 mężczyzn i 1472 kobiety na galeriach. W nie w pełni zniszczonej części synagogi miało siedzibę niemieckie radio. Po wojnie wzniesiono w jej miejscu dom modlitwy dla znacznie już mniejszej budapesztańskiej społeczności żydowskiej. Odbudowa Wielkiej Synagogi rozpoczęła się w 1991 r., sfinansowało ją państwo i prywatni sponsorzy. W 1998 r., została ponownie otwarta. 

Annapurna zimą 03.02.1987

Dwaj polscy himalaiści Jerzy Kukuczka i Artur Hajzer jako pierwsi wspięli się zimą na Annapurnę (8091 m n.p.m.) - dziesiąty pod względem wielkości szczyt świata. Dla Hajzera był to czwarty zdobyty ośmiotysięcznik, dla Kukuczki trzynasty, ale jeszcze tego samego roku, we wrześniu wszedł na czternasty - Sziszapangmę (8013 m n.p.m.) Tym samym jako drugi himalaista, po Włochu Reincholdzie Messnerze, stał się zdobywcą wszystkich szczytów mających ponad 8 tys. m. Kukuczka zginął dwa lata później podczas zimowego ataku na Lhotse (8516 m n.p.m), jeden z najtrudniejszych himalajskich szczytów. Arytu Hajzer wspinał się do lipca 2013 r., gdy odpadł od ściany podczas wyprawy na Gaszennbrun (8068 m) w Karakorum. Miał na koncie siedem zdobytych ośmiotysięczników.  

Odwiedziny rodziny...

Witajcie Kochani! Coś z innej beczki... W miniony weekend miałam gości. Powiem szczerze bardzo szczególnych gości. U mnie w domu z wizytą przyjechał mój kuzyn z rodzinką... Bardzo szczególni to goście ponieważ nie było Ich u nas aż dwa i pół roku... Oj bardzo mnie cieszyła ta wizyta... Strasznie dawno się z Nimi nie widziałam. Kiedy w sobotę przyjechali zrobiliśmy sobie wieczór wspomnień... Naprawdę było bardzo miło :) Już tak dawno tego nie było :) a w niedzielę, zjedliśmy wspólnie obiad i niestety musieli jechać do domu... Szkoda, że przyjechali na tak krótki czas... Ale z pewnością jeszcze będzie mnóstwo okazji na spotkanie,... 

"Co drzemie w historii...?" 2 luty

Jagiełło królem 02.02.1386

W Lublinie, zjazd walny szlachty obwołał Jagełłę, wielkiego Księcia Litwy, królem Polski. Do czasu koronacji miał nosić tytuł "dominus et totur Regni Polonie" ("Pan i opiekun Królestwa Polskiego"). Możnowładcy koronni zażądali jednak, żeby towarzyszący mu książęta: bracia Skirgirłło, Korygiłło, Świdrygiełło i kuzyni Witold i Borys zostali w Polsce jako zakładnicy - poręczyciele układu zawartego w sierpniu 1385 r., w Krewie. Jagiełło zobowiązał się tam, że w zamian za polską koronę i rękę królowej Jadwigi Andegaweńskiej m.in. ochrzci się wraz z krewniakami, litewską szlachtą i ludem oraz złączy swoje państwo z Polską. 15 lutego Jagiełło ochrzcił się, przyjmując imię Władysław, trzy dni później poślubił Jadwigę, a 3 marca został koronowany.

Koronacja Sobieskiego 02.02.1676
Prymas Andrzej Olszewski koronował w katedrze wawelskiej Jana III Sobieskiego i Marię Kazimierę. Ceremonia była spóźniona o dwa lata, bo formalnie Sobieski zasiadał na tronie od 21 maja 1674 r., gdy podczas wolnej elekcji został wybrany na króla Polski. Stało się to pół roku po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego, poprzedniego władcy. Koronację Sobieskiego trzeba było jednak odłożyć ze względu na trwającą wojnę z Turcją. Jan III, który panował 22 lata (zmarł w 1696 r.)okazał się zręcznym politykiem i nade wszystko wielkim wodzem. 12 września 1683 r., dowodząc siłami polsko - austriacko - niemieckimi, odniósł swoje największe zwycięstwo - pokonał oblegającą Wiedeń turecką armię wezyra Kary Mustafy. Po tej klęsce Imperium Osmańskie ostatecznie przestało zagrażać chrześcijańskiej Europie.  

"Co drzemie w historii...?" 1 luty

Pierwszy sekretarz ONZ 01.02.1946

Norweg Trygve Lie został pierwszym w dziejach sekretarzem generalnym Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zastąpił Brytyjczyka Gladwyna Jebba pełniącego do tej pory obowiązki sekretarza. Podczas II wojny światowej Lie kierował dyplomacją rządu norweskiego na uchodźctwie. Jako szef ONZ przyczynił się m.in. do udzielenia pomocy militarnej przez siły ONZ Republice Korei (Południowej) w wojnie z komunistycznymi wojskami Północy wspieranymi przez Chiny. Moskwa zamierzała zawetować jego reelekcję w Radzie Bezpieczeństwa, ale kadencja Lie została automatycznie przedłużona przez Walne Zgromadzenie i odtąd Stalin nie uznawał go za szefa ONZ. Lie zrezygnował z funkcji w 1952 r., po oskarżeniach amerykańskiego senatora Josepha McCarthy'ego, że zatrudniał w ONZ komunistów i wrogów USA. 

"Co drzemie w historii...?" 31 stycznia

Kapitulacja Paulusa 31.01.1943

Awansując na feldmarszałka generała Friedricha Paulusa, dowódce otoczonej w kotle stalingradzkim 6. Armii Hitler liczył na to, że ten prędzej się zastrzeli, niż podda; wszak - jak twierdził - żaden pruski czy niemiecki feldmarszałek nie dał się wcześniej żywcem wziąć do niewoli. Wódz srodze się przeliczył. Następnego dnia po awansie chory na dyzenterię Paulus nie tylko poddał się radzieckim oficerom, którzy weszli do jego niebronionej już kwatery głównej w piwnicy w domu towarowego przy stalingradzkim Placu Czerwonym, ale z czasem nawet zaczął współpracować z ZSRR, a kilka lat po wojnie pomagał organizować Narodową Armię Ludową NRD. Klęska w bitwie pod Stalingradem, w której Niemcy i ich sprzymierzeńcy stracili ponad 200 tys. żołnierzy, odwróciła losy wojny na froncie wschodnim. 

Dyskwalifikacja mistrza 31.01.1972

Kilka dni przed olimpiadą w Sapporo MKOl ogłosił dyskwalifikację Karla Schranza, wicemistrza olimpijskiego z 1964 r., i jednego z najlepszych alpejczyków w dziejach. Do dyskwalifikacji Austriaka doprowadził Amerykanin Avery Brundage, szef MKOl w latach 1952 - 1972, i bezwzględny obrońca amatorstwa w sporcie wyczynowym. 

"Co drzemie w historii...?" 30 stycznia

Premiera "Misia Yogi" 30.01.1961

Ameryka zobaczyła pierwszy odcinek nowego serialu animowanego z misiem Yogi w roli głównej. Yogi nie był był już wówczas postacią nieznaną - w 1958 r., zagrał drugoplanową rolę w serialu "Pies Huckelberry" i tak się spodobał, że z czasem wytwórnia Hanna - Barbera postanowiła zrobić z niego wielką gwiazdę - w ciągu 30 lat pojawił się w siedmiu serialach i wielu filmach pełnometrażowych. Yogi i jego niewysoki przyjaciel niedźwiedź Boo Boo mieszkają w fikcyjnym amerykańskim parku Jellysone i zajmują się głównie podkradaniem koszyków piknikowych zwiedzającym park turystom, doprowadzając tym do szału strażnika Smitha. Polska publiczność po raz pierwszy mogła obejrzeć misia Yogi w latach 70. W "Zwierzyńcu", emitowanym w poniedziałki program dla dzieci i młodzieży.

"Co drzemie w historii...?" 29 stycznia

Wygnanie Trockiego 29.01.1929

Lew Trocki podczas rosyjskiej wojny domowej uważany za drugiego po Leninie opuścił ZSRR na pokładzie statku "Iljicz", który zabrał go z Odessy do Stambułu. Trocki przegrał walkę o władzę z nienawidzącym go Stalinem i został deportowany na podstawie uchwały Biura Politycznego WKP (b) za rzekomą działalność kontrrewolucyjną. W ZSRR szybko stał się symbolem największego wroga. Ostatecznie trafił do Meksyku, z którego zagrzewał do walki zwolenników rozsianych po świecie o dość długo mogło się wydawać, że miał szczęście, bo został tylko wygnany, a nie fałszywie oskarżony i stracony jak tysiące starych bolszewików. 20 sierpnia 1940 r., hiszpański komunista Roman Mercader i agent NKWD wszedł do jego domu w mieście Meksyk i zadał mu śmiertelny cios czekanem. 

"Co drzemie w historii...?" 28 stycznia

Kapitulacja Paryża 28.01.1871

Skapitulował Paryż i ogłoszone zostało zawieszenie  broni w wojnie francusko - polskiej, którą sprowokował pruski kanclerz Otto von Bismarck chcący zjednoczyć Niemcy, czemu przeciwstawiała się Francja. Wojna wybuchła 19 lipca 1870 r., 2 września zamknięta w Sadanie 80 tys. armia francuska skapitulowała, do niewoli dostał sie także cesarz Napoleon III. 4 września rząd narodowy ogłosił powstanie III Republiki. Francuzi przegrywali kolejne bitwy, ustępując pod naporem nowocześniejszej i liczebniejszej armii wroga. 19 września zaczęło się oblężenie Paryża trwające do 28 stycznia 1871 r. Ogłoszone tego dnia zawieszenie broni było wstępem do układu pokojowego, w wyniku którego Francja oddała zjednoczonym już Niemcom Alzację i część Lotaryngii oraz zapłaciła gigantyczną kontrybucję. 

Katastrofa Challengera 28.01.1986

Dochodziła godz. 16:38 gdy z przylądka Canaveral na Florydzie wystartował wahadłowiec Challenger. Oprócz pracowników kontroli misji start obserwowało z ziemi kilkaset widzów (m.in. rodziny członków załogi), a przed telewizorami tysiące uczniów, ponieważ wśród siedmioosobowej załogi była Christa McAuliffe, nauczycielka uczestnicząca w programie "Nauczyciel w kosmosie". W 73. sekundzie wahadłowiec eksplodował i rozpadł się na kawałki. Jak ustaliła specjalna komisja, przyczyną było uszkodzenie pierścienia uszczelniającego w silniku jednej z dwóch rakiet dodatkowych, które na początku lotu wspomagają silniki główne maszyny. Katastrofa na ponad 2,5 roku wstrzymała program lotów wahadłowców. 1 lutego 2003 r., katastrofie uległ inny prom - Columbia. 

"Co drzemie w historii...?" 27 stycznia

Kierunek Haiti 27.01.1803

Z Genoi kontyngent polskich legionistów mających uczestniczyć w tłumieniu trwającej od 1790 r., na San Domingo (Haiti) rebelii dawnych niewolników przeciw białym. W 1802 r., na wyspę przybył korpus gen. Charles'a Leclerca, szwagra Napoleona. Walki wzmogły się w 1803 r., a Francuzów wzmocnili polscy żołnierze z rozwiązanych Legionów, z którymi po zawarciu pokoju z Austrią w 1801 r., Napoleon nie miał co zrobić. Część Polaków przeszła na stronę rebeliantów. Żołnierze Leclerca straszliwie cierpieli z powodu klimatu i żółtej febry. Ostatecznie zostali pokonani w bitwie pod Vertieres 18 listopada 1803 r. Niewielu Polakom udało się powrócić do domu, im kto miał wyższą rangę, tym większe szansę na przetrwanie. Szacuje się, że kampanię przeżyło ok 150 z 160 polskich oficerów. 

"Co drzemie w historii...?" 26 stycznia

Proces kurii krakowskiej 26.01.1953 

Zakończył się trwający od 21 stycznia proces czterech księży kurii krakowskiej i trzech osób świeckich oskarżonych o szpiegostwo. Bezpieka wykorzystała to, że emigracyjna Rada Polityczna infiltrowana przez agentów komunistycznych tworzyła w kraju sieć informatorów, z którą zgodził się współpracować m.in. ks.  Józef  Lelito. W trakcie tortur duchowny powiedział wbrew prawdzie, że wciągnął do współpracy dwóch księży z kurii krakowskiej. W brutalnym śledztwie załamywali się kolejni aresztowani, zeznając, że kuria rzekomo realizowała antypolską politykę Watykanu - w wyniku rewizji w siedzibie kurii UB skonfiskowała m.in. przedmioty z Katynia, a arcybiskup Eugeniusz Baziak musiał opuścić Kraków. Sąd wymierzył tzry kary śmierci (zamienione w dożywocie), a pozostałym długie więzienie.

Przeczytane "Skarb heretyka"

Były żołnierz elitarnego pułku SAS, Ben Hope, odbiera telefon z dramatyczną prośbą od pułkownika Harry'ego Paxtona. W Kairze zamordowano jego syna Morgana, brytyjskiego egiptologa, a pułkownik chce, by Ben znalazł zabójców. Hope nie może odmówić człowiekowi, który uratował mu życie. Waha się jednak, gdy słyszy, że pułkownik oczekuje także zemsty na mordercach syna. Zadanie komplikuje się jeszcze bardziej, gdy Ben zakochuje się w młodej żonie pułkownika, Zarze. Podczas pościgu za zabójcami, odkrywa, że wiele spraw związanych z jego misją opiera się na oszustwie i grze pozorów. 

Akcja powieści prowadzi z Europy nad brzeg Nilu, a jej moment kulminacyjny rozgrywa się na bezdrożach sudańskiej pustyni, Na końcu przebytej drogi czeka bezcenny skarb, a pokusa zdobycia go jest tak wielka, że są tacy, którzy nie cofną się przed niczym. 

Zaczynając kilka tygodni temu czytać tę powieść byłam sceptycznie nastawiona do tego. Z początku ta książka wydawała mi się nudna, ale z czasem, z każdą kolejną kartkę, z każdym kolejnym rozdziałem akcja powieści rozkręcała się. Były dni, w których nie mogłam się oderwać od czytania. Polecam z czystym sercem, osobom które lubią historię i wplątane w nią rzeczy kryminalne. Pozdrawiam. 

Kolejna powieść już uśmiecha się do mnie z pułki.

"Co drzemie w historii...?" 25 stycznia

Wpadka Szpicbródki 25.01.1930
Gang Stanisława Cichockiego ps. Szpicbródka był już prawie gotowy do skoku na Bank Polski w Częstochowie, ale potrzebował jeszcze pieniędzy na dokończenie przygotowań. Napadli więc na warszawskiego jubilera i w trakcie śledztwa w tej sprawie policja odkryła u jednego z podejrzanych schemat systemu alarmowego. Po nitce do kłębka członkowie szajki zostali aresztowani, 25 stycznia Szpicbródka trafił do aresztu. Urodzony ok 1890 r., Cichocki, terminował u odeskich włamywaczy, w latach 20. przybył do Polski i kontynuował karierę, prowadząc też bogate życie towarzyskie. Z aresztu w Częstochowie zdołał uciec, w 1932 r., znów wpadł, a w 1937 r., dostał cztery lata. Gdy wybuchła wojna, znalazł się w ZSRR, z którego ewakuował się z armią Andersa, a następnie zniknął. 

Pomożecie?! Pomożemy!
"My wszyscy jesteśmy ulepieni z tej samej gliny i nie mamy innego celu, jak ten, któryśmy zadeklarowali: rozwijać kraj, umacniać socjalizm, poprawiać warunki życia ludzi pracy. Jeśli nam pomożecie, sądzę, że ten cel uda nam się wspólnie osiągnąć. No więc jak - pomożecie?" - zapytał stoczniowców w Gdańsku Edward Gierek, nowy I sekretarz PZPR. Stało się to zaledwie miesiąc po krwawych wydarzeniach na Wybrzeżu, gdzie milicja i wojsko zabiły co najmniej 45 robotników. Pojednawczy ton Gierka, który na czele partii zastąpił Władysława Gomułkę, zaskoczył stoczniowców. Odpowiedzieli Gierkowi: "Pomożemy!" i nagrodzili go owacją. Ale w Szczecinie wciąż trwały strajki - żeby uspokoić sytuację, władzę musiały odwołać podwyżkę cen mięsa, która była przyczyną wydarzeń w grudniu 1970 r. 

"Co drzemie w historii...?" 24 stycznia

Drugi rozbiór Polski 24.01.1793

Rosja i Prusy zawarły traktat rozbiorowy, w wyniku którego zagarnęły 307 tys km2 ziem należących do Rzeczypospolitej Obojga Narodów liczącej przed rozbiorem 534 km2. Prusom przypadły: Wielkopolska, część Kujaw i Mazowsza oraz Toruń i Gdańsk (57 tys km2 i ok 1 mln ludzi), Rosji - wschód kraju, m.in. Grodzieńszczyzna, Mińszczyzna, Kijowszczyzna, Wołyń i Podole (250 tys km2 i 4,4 mln ludzi). Rozbiór był efekte, przegranej wojny z Rosją w obronie Konstytucji 3 maja i przystąpienia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej.

Zamach Wiery 25.01.1878

Rosyjska rewolucjonistka Wiera Zasulicz postrzeliła oberpolicmajstra (szefa policji) Petersburga gen. Fiodora Trepowa. Pół roku wcześniej Trepow kazał wychłostać więźnia politycznego Aleksieja Bogolubowa za to, że ten na jego widok nie zdjął czapki. Incydent oburzył opinię publiczną, a dla Zasulicz stał się pretekstem do zamachu. Jej proces okazał się sensacją, bo znakomity obrońca Włodzimierz Gerard, ale także sama podsądna zamieniła go w oskarżenie Trepowa, a poniekąd systemu władzy. W efekcie wpierana przez opinię publiczną Zasulicz została uniewinniona. Po wyjściu z więzienia w obawie, że władze mogą ją jednak ponownie aresztować, wyemigrowała do Szwajcarii. Po rewolucji październikowej znalazła się wśród mienszewików i ostro krytykowała Lenina. Zmarła w 1919 r.

Drugi front 24.01.1943
W hotelu Anfa w Casablance zakończyła się konferencja przywódców państw koalicji antyhitlerowskiej. Przez 10 dni strategie prowadzenia działań wojennych przeciwko państwom Osi omawiali premier Wielkiej Brytanii Winstron Churchill, prezydent USA Franklin D. Roosevelt oraz przywódca Wolnych Francuzów Charles de Gaulle oraz rywalizujący z nim gen. Henri Giraud. W Casablance zabrakło Józefa Stalina, który postanowił nie opuszczać Moskwy. Alianci ustalili, że wojna będzie prowadzona aż do bezwzględnej kapitulacji państw Osi. W 1944 r., powstanie drugi front w Europie; nastąpi desant na Sycylię oraz Włochy; zostanie nasilone bombardowanie niemieckich miast.